İş Kazası Hangi Kanun Kapsamında İncelenmektedir?
İş kazası, kişinin çalışma hayatında 5510 sayılı Kanunda sayılan hallerden birinde meydana gelen ve sigortalıyı bedenen veya ruhen engelli hale getiren olaydır.
BUNA DA BAKIN; 👇
5510 sayılı Kanunda sayılan iş kazası halleri şunlardır:
> Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
> İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
> Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
> Hizmet akdi ile çalışan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
> Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
> Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle
meydana gelen olaylardır.
Ciddi yaralanmalar, sakatlanmalar ya da ölüm ile sonuçlanabilen iş kazaları, yasal olarak konu edinilmiştir. 5510 sayılı Kanun’da iş kazaları detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.
İş Kazası Nedir?
Sigortalı olarak çalışan kişinin, iş yeri içerisinde veya dışında, iş yeri ile ilgili işlerin yapılması sırasında yaralanmasına ölmesine ya da ruhsal açıdan zarar görmesine sebep olan tüm olaylar, iş kazası olarak kabul edilmektedir. İş kazasının sayıldığı haller, kanun kapsamında belirlenmiştir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesine bakıldığında, iş kazası olarak kabul edilen tüm haller görülmektedir. İş kazası sayılan durumlar şunlardır:
- İş yerinde bulunulan süre içerisinde, işçinin yaşadığı ruhsal ve bedensel zarara sebep olan olaylar,
- İşverenin vermiş olduğu bir işten dolayı meydana gelen tüm olaylar,
- İşveren bünyesinde çalışan sigortalı kişinin, iş yeri dışında ancak iş için gönderildiği yerde yaşadığı zararlar ve durumlar,
- Sigortalı olarak çalışan emziren kadının, bebeğine süt vermek için ayrılan süre içerisinde yaşadığı zarar veren durumlar,
- Sigortalı olarak çalışan kişinin, iş yeri ile ilgili ya da işverenin verdiği bir araç ile kaza yapması iş kazası olarak sayılmaktadır.
Yukarıda sıralanan ve benzer türdeki olayların hepsi, iş kazası kapsamında değerlendirilmektedir. İşçinin iş kazası sonrasında, sadece fiziksel olarak zarara uğramasına gerek yoktur. Ruhen yani psikolojik olarak da kişiyi olumsuz etkileyen ve zarar veren tüm olaylar, yine iş kazası olarak kabul edilir.
İş Kazasının Unsurları Nelerdir?
Olayın veya durumun iş kazası olarak kabul edilebilmesi için, bazı unsurların mutlaka bulunması gerekir. Öncelikli olarak, iş kazası yaşayan kişinin sigortalı olmasına bakılmaktadır. Ayrıca 5510 sayılı Kanunu’nun 13. Maddesi içerisinde açıkça belirtilen durumlara göre bir iş kazası geçirmiş olması gerekmektedir.
İşçinin iş kazasından sonra, ruhsal ya da bedensel olarak zarara görmüş olması da en önemli unsurlardan biridir. İş kazasında illiyet bağının bulunması şartı yani meydana gelen bedensel yada ruhsal zararın iş kazası ile ilgisinin olması da aranmaktadır.
İş Kazası Hangi Kanun Kapsamında Hakkında Sık Sorulanlar 👇
İş Kazasında Haklar Hangi Kanunda Yer Alır?
İş kazası 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında incelenmektedir. Kanunun 16. Maddesinde, iş kazası yaşayan işçinin tüm hakları açıkça belirtilmektedir. İş kazası geçiren işçinin hakları şu şekildedir:
- Sigortalının kaza sonrasında geçici olarak iş göremezlik süresi boyunca, günlük olarak geçici iş göremezlik ödemesi verilmesi,
- İş kazası geçiren sigortalının, süresiz iş görememesi durumunda sürekli iş göremezlik geliri bağlanması,
- İş kazası sonrasında ölen sigortalının, hak sahibi olan yakınlarına düzenli ödenecek gelirin bağlanması,
- İş kazasından ya da meslek hastalığından dolayı ölen sigortalının yakınlarına cenaze ödeneğinin verilmesi,
- Ölen sigortalının kız çocuklarına gelir bağlanması ve evlenme ödeneğinin verilmesi,
Sıralanan haklar, iş kazasından dolayı yaralanan veya ölen sigortalı kişilerin yararlanabileceği haklardır. Bu haklar, iş kazası ile ilgili düzenlenen genel haklardır.
İş Kazasında İşçi Şikayetçi Olursa Ne Olur?
İş kazasının olmasının ardından, hem işveren hem de işçi bildirimde bulunmalıdır. İş kazası bildirimlerinin ve diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesi, iş kazaları kanununa göre zorunludur. İş kazasından sonra, hem işverenin hem de işçinin sorumlulukları ortaya çıkarmaktadır.
İş kazası bildirim yaparken şunlara dikkat edilmelidir:
- Kazanın hemen ardından, iş kazası raporunun düzenlenmesi gerekmektedir. Hazırlanan tutanak, iki şahit tarafından mutlaka imzalanmalıdır.
- İş kazasının meydana geldiği bölge veya yerdeki kolluk kuvvetleri, olayın ardından hemen bilgilendirilmelidir.
- Kazadan sonraki Sosyal Güvenlik Kurumu’na gerekli bilgilendirmeler yapılmalıdır.
Yapılan bilgilendirmeler eşliğinde, hem kolluk kuvvetleri hem de Sosyal Güvenlik Kurumu, söz konusu olan iş kazası ile ilgili gerekli incelemeleri başlatacaktır. Olayın bir iş kazası olup olmadığı, kusurlu olan taraf ve olayı içeriği, yapılan incelemeler sonucunda netleştirilmektedir.
Olayın bir iş kazası olmasının anlaşılmasının ardından, hak sahibi olan taraf yani işçi veya işveren yasal haklarını kullanabilir. İş mahkemesine açılacak olan, iş kazası tazminat davası ile süreç bunlar beklenmeksizin yasal olarak başlatılabilir, açılacak davada Sosyal Güvenlik Kurumu ve ceza mahkemesi yahut savcılık aşamasındaki dosyalar dava dosyasına kazandırılacaktır.